45 lat Szkoły Mistrzostwa Sportowego w Krakowie - 17-10-2023

Co łączy byłe wybitne sportsmenki: koszykarkę Patrycję Czepiec, tenisistki Magdalenę Grzybowską, siostry Radwańskie i pływaczki Agnieszkę Czopek oraz Otylię Jędrzejczak? Aby odpowiedzieć na to pytanie szukamy punktów wspólnych w ich karierach sportowych: udział w Igrzyskach Olimpijskich, zdobyte medale, czy osiągnięcia zespołowe.

Trudno poza startem na olimpiadach znaleźć jakiś punkt wspólny. Jednak istnieje miejsce, które łączy te znakomite niegdyś zawodniczki. Jest nim Liceum Ogólnokształcące Mistrzostwa Sportowego w Krakowie przy ul. Grochowskiej potocznie nazywane Szkołą Mistrzostwa Sportowego lub w skrócie SMS-em.

            Przywołane powyżej znane postacie polskiego i krakowskiego sportu są automatycznie łączone z placówką na Grochowskiej. W ciągu 45 lat istnienia Szkoły jej uczniami było wielu znanych sportowców. Niektórzy byli związani z nią przez krótszy czas niż trwa okres nauki liceum. Ich osiągnięcia sportowe są jednak bardzo znaczące, a szkoła jest dumna z tego, że część swej edukacji, czasami nawet znaczącą, odbyli właśnie tutaj. Byli to: tenisistki Sylwia Czopek i Anna Dracz, Joanna Sakowicz Katarzyna Strączy, gimnastyczka sportowa Katarzyna Kaliszewska judocy Artur Kłys i Rafał Kubacki, pięcioboistka Dorota Nowak-Idzi, bokser Krzysztof Rojek, koszykarz Tomasz Suski, lekkoatleta Aleksander Waleriańczyk, wioślarka Katarzyna Wełna koszykarka Anna Wielebnowska, łyżwiarka figurowa Dorota Zagórska-Siudek, kierowca wyścigowy Karol Basz, tancerka Rozalia Walocha. W szkole uczyli się również przedstawiciele innych dyscyplin m.in. wschodnich sztuk walki, piłkarze, hokeiści, tancerze, szermierze, zawodnicy sportów motorowych.

SMS pływaniem stoi

            Tradycje sportowe i związki Szkoły Podstawowej nr 75 z pływaniem można łączyć już z latami sześćdziesiątymi XX w. W następnej dekadzie zbudowano podstawy, które doprowadziły do decyzji o utworzeniu placówki wyspecjalizowanej w szkoleniu sportowym pływaków.

            Szkoła Mistrzostwa Sportowego w Krakowie powstała na bazie początkowej współpracy SP nr 75 z MKS Jordan. Od 1974r. treningi sekcji odbywały się na basenie SP nr 75 W 1977r. roku utworzono przy szkole Ośrodek Przygotowań Olimpijskich „Moskwa 1980”. Powstanie ośrodka było kolejnym krokiem do utworzenia Szkoły Mistrzostwa Sportowego, ponieważ zmiana organizacji szkolenia spowodowała znaczną poprawę wyników osiąganych przez zawodników „Jordana”.

            Szkoła Podstawowa nr 75 została powołana do istnienia jako Szkoła Mistrzostwa Sportowego 1 sierpnia 1978 roku. Uroczystość inauguracji SMS-u odbyła się 24 września 1978r. W roku szkolnym 1980/81 uruchomiono klasy licealne jako filię VIII LO, a od 1 września 1992r. rozpoczęło działalność Liceum Ogólnokształcące Mistrzostwa Sportowego. Szkoła Podstawowa nr 75 i LOMS weszły w skład Zespołu Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego, którą to nazwę placówka nosi do dnia dzisiejszego.

            Rok 1980 był ważny w dziejach sportu pływackiego w naszym kraju. Brąz olimpijski Agnieszki Czopek był pierwszym medalem zdobytym dla Polski na igrzyskach. W 2004r. medale olimpijskie zdobywała w Atenach Otylia Jędrzejczak. Ujmując w konwencji humorystycznej osiągnięcia polskiego pływania można stwierdzić, że wszystkie medale zdobyte na olimpijskich basenach przez Polki, zostały wywalczone przez zawodniczki związane z SMS-em. Przy tej okazji nie sposób pominąć utytułowanej Katarzyny Wasick (Wilk) czterokrotnej reprezentantki naszego kraju na igrzyskach. Poza igrzyskami w Seulu w 1988r.  „reprezentanci” SMS-u brali udział we wszystkich olimpiadach. W minionych 45 latach zawodnicy naszej Szkoły zdobyli wiele medali w pływaniu na zawodach międzynarodowych, krajowych i lokalnych. Na Mistrzostwach Europy zdobyli 33 medale, Światowych Igrzyskach Młodzieży 2, Europejskich Igrzyskach Olimpijskich Młodzieży 12. Na Mistrzostwach Polski w różnych kategoriach wiekowych zdobyli ich 2641. Rekordzistami Polski w różnych kategoriach wiekowych nadal są: Otylia Jędrzejczak, Katarzyna Wasick (Wilk) Julia Smurzyńska, sztafeta 4x100zm (J. Smurzyńska, Z. Bętkowska, G. Gorczyca, A. Sobaszek) Jakub Majerski, Marcin Cieślak, Marcin Goraj.

            Poza wymienionymi powyżej zawodnikami, których nazwiska łączone są z niedawnymi osiągnięciami, nie sposób pominąć tak wybitnych zawodników jak: Małgorzata Różycka, Magdalena Białas, Konrad Gałka, Wojciech Wyżga, Robert Kominiak, Kinga Jelonek.

Kajakarstwo slalomowe (górskie)

            Kiedy na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney kajakarze Krzysztof Kołomański i Michał Staniszewski zdobywali srebrny medal, nie mogli nawet przypuszczać, że ich osiągnięcie wpłynie na funkcjonowanie Szkoły na Grochowskiej. Bezpośrednim następstwem tego wydarzenia były jednak decyzje podjęte w sprawie budowy toru kajakarstwa górskiego przy ul. Kolnej, a następnie utworzenia klasy kajakowej w ZSOMS. Od tamtej pory zawodnicy–kajakarze tworzą trzon reprezentacji Polski w kategorii juniorów i młodzieżowców zdobywając corocznie wiele medali (łącznie ponad 150) na zawodach rangi Mistrzostw Świata czy Europy. Jak dotąd najlepszym osiągnięciem poza kilkoma już tytułami Mistrzów Świata i Europy jest udział w Igrzyskach Olimpijskich w Londynie Mateusza Polaczyka i zajęte tam wysokie czwarte miejsce. Absolwentka SMS-u mistrzyni i wicemistrzyni świata Aleksandra Stach reprezentowała Polskę na olimpiadzie w Tokio. Nie zabrakło ich również na tegorocznych Igrzyskach Europejskich, na których M. Polaczyk wywalczył drużynowo srebrny medal.

Szkoła wielopokoleniowa

            Nie byłoby tych wszystkich osiągnięć sportowych uczniów i absolwentów SMS-u, gdyby nie rodzice zaszczepiający pasje sportowe swoim pociechom. Na uwagę zasługuje fakt, że wielu absolwentów obydwu szkól, a szczególnie liceum, przysyła swoje dzieci (bardzo często całe rodzeństwa), by rozpoczęły lub kontynuowały naukę na Grochowskiej. Mają oni możliwość połączenia nauki z rozwijaniem zainteresowań sportowych.

Jubileusz

            Upamiętnienie utworzenia Szkoły Mistrzostwa Sportowego będzie miało w tym roku sportowy charakter. W dniach 20-21 października na basenie AWF  zostaną zorganizowane przez Szkołę i działający przy niej UKS „SMS Galicja” zawody pływackie w ramach Ligi SMS-ów. W tej cyklicznej rywalizacji wyłaniane są najlepsze szkoły mistrzostwa sportowego oraz czołowi zawodnicy. W sezonie zimowym i letnim będą walczyć o medale Mistrzostw Polski oraz powołania do reprezentacji kraju na imprezy międzynarodowe. Czy do Katarzyny Wasick (Wilk) i Jakuba Majerskiego naszych nadziei na Igrzyska w Paryżu dołączą młodzi zawodnicy? Być może do stolicy Francji pojadą również kajakarze – absolwenci SMS-u Kacper Sztuba i Aleksandra Stach…

Opracował Rafał Klimczyk
Nauczyciel historii w ZSOMS